2021-O Πανηγυρικός στον Επετειακό εορτασμό του ολοκαυτώματος Αρκαδίου

2021-O Πανηγυρικός στον Επετειακό εορτασμό του ολοκαυτώματος Αρκαδίου

  Εκφώνηση του Πανηγυρικού της Επετείου του Ολοκαυτώματος στην Ιερά  Μονή Αρκαδίου από τον Δάσκαλο Καρβούνη Λάμπρο   Σεβασμιότατε, Άγιε Ηγ... 8:22:00 π.μ.

 

Εκφώνηση του Πανηγυρικού της Επετείου του Ολοκαυτώματος στην Ιερά  Μονή Αρκαδίου από τον Δάσκαλο Καρβούνη Λάμπρο

 

Σεβασμιότατε, Άγιε Ηγούμενε,Σεβαστοί πατέρες,

Κύριε  Υφυπουργέ πολιτισμού και αθλητισμού

κύριε Περιφερειάρχα,κυρία Αντιπεριφερειάρχη,

κύριε Δήμαρχε του Δήμου Ρεθύμνης,

κύριοι Δήμαρχοι,

κύριοι εκπρόσωποι των Πολιτικών και Στρατιωτικών Αρχών
Κυρίες και Κύριοι,

Με ιδιαίτερη συγκίνηση βρισκόμαστε εδώ σήμερα, στον ιερό τούτο χώρο της Μονής Αρκαδίου, για να τιμήσουμε, όπως κάθε χρόνο, τους ήρωες του Ολοκαυτώματος. Συναισθανόμαστε όλοι εδώ το μεγαλείο του ανιδιοτελή αγώνα τους και στεκόμαστε ευλαβικά αναλογιζόμενοι τις υψηλές αξίες για τις οποίες θυσιάστηκαν με πρώτιστο το μέγιστο και αδιαπραγμάτευτο αγαθό της Ελευθερίας.

Το γεγονός ότι βρισκόμαστε όλοι εδώ σήμερα επιβεβαιώνει την ανάγκη να διατηρήσουμε ζωντανά και πάντα επίκαιρα τα μηνύματα της Αρκαδικής Εθελοθυσίας, να μετέχουμε αυτών των μηνυμάτων αλλά κυρίως να τα μεταλαμπαδεύσουμε και στις επερχόμενες γενεές, με σκοπό να μην αλλοιωθούν και να μην χάσουν ουδέ στο ελάχιστο την δύναμή τους και τη διαχρονική τους αξία.

Σε τούτον εδώ τον χώρο γράφτηκε με ανεξίτηλα γράμματα μία από τις ενδοξότερες, ίσως μπορεί να χαρακτηριστεί η ενδοξότερη, από τις σελίδες της ιστορίας του μαρτυρικού αυτού τόπου, της Κρήτης.

Γιορτάζουμε εφέτος την επέτειο των 200 χρόνων από την κήρυξη της ελληνικής επανάστασης, τον πιο σημαντικό σταθμό στη νεότερη ελληνική ιστορία. Η επανάσταση αυτή οδήγησε  στην δημιουργία του ανεξάρτητου κράτους το 1830 με το όνομα Ελλάς. Ωστόσο από το ανεξάρτητο αυτό κράτος έμεινε έξω η Κρήτη με αποτέλεσμα να  συνεχιστεί ο αγώνας. Αλλεπάλληλες εξεγέρσεις έλαβαν χώρα εξ αιτίας του ασίγαστου πόθου των κρητικών για Ελευθερία και Ένωση με τη μητέρα Ελλάδα με σημαντικότερη και μεγαλύτερη σε διάρκεια εκείνη της περιόδου 1866-1869. Σύνθημα αυτής της επανάστασης Ένωση ή Θάνατος.

Το Αρκάδι ως επαναστατικό κέντρο και προπύργιο των Χριστιανών είχε ορισθεί έδρα τού Γενικού Αρχηγού, συνταγματάρχη Πάνου Κορωναίου, ο οποίος είχε αναλάβει να οργανώσει τους υπερασπιστές της Ιεράς Μονής Αρκαδίου. Φρούραρχος της Μονής ήταν ο ήρωας Ιωάννης Δημακόπουλος, ανθυπολοχαγός του Ελληνικού στρατού. Πρόεδρος της επιτροπής Ρεθύμνου ήταν ο Ηγούμενος της Μονής Γαβριήλ Μαρινάκης.

Μέσα στο μοναστήρι οχυρώθηκαν 259 πολεμιστές και περίπου 700 γυναικόπαιδα. Μοίρα αυτών των ένδοξων υπερασπιστών ήταν να αντιπαλέψουν απέναντι σε έναν πάνοπλο στρατό 15.000 Τούρκων που με αρχηγό τον Μουσταφά Πασά προέβαλε με περισσή αλαζονεία την απαίτηση να του παραδοθεί το Μοναστήρι. Αμετάβλητη και γεμάτη σιγουριά η απάντηση του Ηγουμένου Γαβριήλ: «Δεν θα παραδώσω το μοναστήρι».

Η πολιορκία του Μοναστηριού ξεκίνησε και οι επιθέσεις εναντίον του αποκρούονταν με επιτυχία. Την δεύτερη ημέρα τα πράγματα έγιναν πιο δύσκολα καθώς οι Τούρκοι έφεραν ένα πυροβόλο κανόνι  από το Ρέθυμνο και άρχισαν οι αλλεπάλληλες βολές κατά του μοναστηριού. Η δυτική πλευρά του τοίχους του μοναστηριού γκρεμίζεται και οι Τούρκοι εισβάλλουν στο χώρο της Μονής Αρκαδίου ενώ οι αμυνόμενοι συνεχίζουν σθεναρά την αντίσταση. Με την είσοδο των Τούρκων στο χώρο του Αρκαδίου ακολουθεί μεγάλη σφαγή. Οι αμυνόμενοι υποχωρούν προς το βάθος του περιβόλου του μοναστηριού, εκεί που βρίσκεται η παλιά οιναποθήκη του μοναστηριού που έχει μετατραπεί σε μπαρουταποθήκη για τις αμυντικές ανάγκες της Ιεράς Μονής.

Εδώ θα γραφτεί η τελευταία πράξη του ένδοξου δράματος του Αρκαδίου. Με περίσσιο θάρρος ο Κωνσταντίνιος Γιαμπουδάκης ένας αγέρωχος Αδελιανός ήρωας, μέλει να επισφραγίσει την κορύφωση της Αρκαδικής Εθελοθυσίας. Συγκεντρώνει στη μπαρουταποθήκη τα τελευταία γυναικόπαιδα, τους τελευταίους αμυνόμενους με προφανή στόχο να οδηγήσει εκείνους στη λύτρωση και  όσο το δυνατόν περισσότερους εισβολείς στην απώλεια. Με ψυχραιμία ο Πυρπολητής Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης περιμένει όσο το δυνατόν περισσότερους κατακτητές να εισέλθουν στην μπαρουταποθήκη με σκοπό να προξενήσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερες απώλειες στον εισβολέα.

Η απόφαση του Κωνσταντίνου Γιαμπουδάκη δεν πάρθηκε βεβιασμένα. Υπήρξε η έκφραση της θέλησης και η εξουσιοδότηση της απόφασης όλων εκείνων που αγωνίστηκαν και δοξάστηκαν στο Αρκάδι την ημέρα εκείνη.

Ήταν το χέρι του πυρπολητή που οδηγήθηκε από την απόφαση όλων εκείνων που συγκεντρώθηκαν αυθορμήτως και αυτοπροαιρέτως την ώρα εκείνη στην μπαρουταποθήκη. 

Και τότε η μεγαλειώδης λάμψη έφεξε και φώτισε τον κόσμο όλο. Η κραυγές και η οχλοβοή της μάχης σταμάτησαν από τον ήχο της μεγάλης έκρηξης και μετά σιωπή. Μια σιωπή λύτρωσης για τους Χριστιανούς και σιωπή αμηχανίας για τους εισβολείς. Μια σιωπή τόσο εκκωφαντική που αντήχησε σε όλον τον κόσμο.

«Η ηρωική μονή, η δίκην φρουρίου αγωνισαμένη, αποθνήσκει ως ηφαίστειον. Τα Ψαρά δεν είναι επικότερα, το Μεσολόγγι δεν ίσταται υψηλότερα»  Γράφει ο Βίκτωρ Ουγκώ σε ανταπόκρισή του σε γαλλική εφημερίδα της εποχής για το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου.

Η θυσία του Αρκαδίου είχε καταλυτική επίδραση στην Ευρώπη για τις ελληνικές απελευθερωτικές επαναστάσεις.

Στην αθηναϊκή εφημερίδα «Αλήθεια» της 3ης Δεκεμβρίου 1866 διαβάζουμε ότι οι ευρωπαϊκές εφημερίδες δημοσιεύουν «συγκινητικωτάτας περιγραφάς του αξιομνημονεύτου συμβεβηκότος του Αρκαδίου, και ευγλώττως και μετά λόγου υποστηρίζουσι το δίκαιον των εν τη Ανατολή Χριστιανών και ιδία το εθνικόν κίνημα της Κρήτης».

Λίγες μέρες αργότερα (16.12.1866) η ίδια εφημερίδα βγάζει «έκτακτο παράρτημα» με αφορμή άρθρο στους «Τάιμς» του Λονδίνου «με το οποίο ζητείτο παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων για ειρηνική διευθέτηση» του Κρητικού ζητήματος.

Σημαντική ώθηση στη διαμόρφωση φιλελληνικού κλίματος απέναντι στη κρητική επανάσταση έδωσε και η παρέμβαση του Βίκτωρος Ουγκώ ο οποίος έγραψε, το Δεκέμβρη του 1866, μια ανοιχτή επιστολή, αναφέροντας μεταξύ άλλων:

«Κραυγή τις μ’ έρχεται εξ Αθηνών.
Εκ της πόλεως του Φειδίου και του Αισχύλου με προσκαλούν και χείλη προφέρουσι το όνομά μου.
Τις είμαι εγώ όπως, κριθώ άξιος τιμής τοιαύτης;
Μηδέν. Εις ηττημένος.
Και τις ο αποτεινόμενος προς με;
Νικηταί.
Ναι, ηρωικοί Κρήτες, καταδυναστευόμενοι της σήμερον, είσθε οι νικηταί του μέλλοντος. Όθεν εγκαρτερήσατε. Και αποτυγχάνοντες θέλετε θριαμβεύσει. (....)
Ηττημένοι δεν δύνασθε να ήσθε. Επανάστασις καταπνιγμένη ουδόλως είναι αρχή κατηργημένη.
(...) Το Κρητικόν ζήτημα ετέθη πλέον, και θέλει λυθή ως πάντα τα ζητήματα του αιώνος τούτου, υπό το πνεύμα της απελευθερώσεως».

Το μεγαλείο της Αρκαδικής Εθελοθυσίας αποκαλύπτει την πτυχή της ελληνικής ψυχής, της κρητικής ψυχής, που δεν βαστάζει τα δεσμά και τον ζυγό αλλά αποζητά την λύτρωση αψηφώντας ακόμη και τον ίδιο τον θάνατο. Η θυσία του Αρκαδίου δεν έγινε διότι δεν υπήρχε άλλη οδός διαφυγής. Έγινε διότι ήταν συνειδητή επιλογή μέσα από την ανιδιοτέλεια και την αυταπάρνηση με στόχο την ανάδειξη του ιδανικού της ελευθερίας ως μοναδικής επιλογής για την συνέχιση της πορείας των λαών.

Μέσα στον μικρό τούτον τόπο γράφτηκε με ανεξίτηλο μελάνι η μεγαλύτερη αλήθεια, που την αποτύπωσε με την πένα του ο εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς:

Η Μεγαλοσύνη των λαών δεν μετριέται με το στρέμμα.
Με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και με το αίμα.

Το Αρκάδι έπεσε, ο αγώνας όμως για την ελευθερία γιγαντώθηκε, η εθελοθυσία της Μονής Αρκαδίου έγινε λίπασμα, που θέριεψε και γιγάντωσε το δέντρο της ελπίδας για ελευθερία. Το δέντρο αυτό κάρπισε μερικά χρόνια αργότερα. Το 1898 με την αυτονομία της Κρήτης και το 1913 με την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.

Εμείς ως απόγονοι, συνεχιστές και μεταλαμπαδευτές των αξιών των ολοκαυτωθέντων  προγόνων μας, θεωρούμε ύψιστο χρέος μας να διατηρήσουμε αξίες και ιδανικά σε περίοπτη θέση στην ψυχή μας αλλά και στην κοινωνία μας. Σήμερα έχουμε χρέος περισσότερο παρά ποτέ να διακηρύξουμε με παρρησία πως ούτε μία σταγόνα από το αίμα των ολοκαυτωθέντων δεν πήγε χαμένη.

Η λάμψη που φώτισε ετούτον εδώ το χώρο πριν από 155 χρόνια φωτοβολεί ακόμη έντονα στις ψυχές μας και μας δείχνει, ως πηγή αστείρευτη, με τον πιο λαμπρό τρόπο πως καθένας και καθεμία από εμάς θεωρούμε χρέος μας να φωτίσουμε τις ψυχές των νέων μας  με τις αξίες και τα ιδανικά που εκφράζει η θυσία του Αρκαδίου, χωρίς ιδιοτέλεια και υστεροβουλία.

Όσο δύσκολες και αν είναι οι καταστάσεις που βιώνουμε σήμερα, όσο αντίξοες και απρόβλεπτες και αν είναι οι συνθήκες της καθημερινότητάς μας, με κριτική σκέψη και δημιουργική διάθεση μπορούμε να υπερβούμε όλα τα εμπόδια. Η ιστορική μας μνήμη δεν αποτελεί βάρος, αλλά είναι εφαλτήριο για νέες επιτυχίες. Με αυτή ως εφόδιο ανιχνεύουμε πάντα τις ατραπούς για την επιτυχία. Το χρεωστούμε στους προγόνους μας, το οφείλουμε στις επόμενες γενεές. Τα ψυχικά μας αποθέματα ως Έλληνες είναι μεγάλα και τα παραδείγματα που έχουμε είναι φωτεινά και αθάνατα. Γιατί στον τόπο μας δεν μετράμε νεκρούς. Στον τόπο μας οι ήρωες δεν πεθαίνουν.

Σας ευχαριστώ

 

 

Ο  δάσκαλος, Λάμπρος Καρβούνης

Είναι διδάκτορας στο ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Κρήτης

Έχει κάνει μετεκπαίδευση στο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Κρήτης

Έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στο ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Κρήτης με  θέμα  “Πληροφορική και εκπαιδευτική διαδικασία”.

Είναι οργανωτικός Υπεύθυνος του προγράμματος “ΟΔΥΣΣΕΑΣ Η τηλεδιάσκεψη στο Δημοτικό Σχολείο” που υλοποιεί το ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Κρήτης.

Έχει διδάξει ως επιμορφωτής ενηλίκων στο Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης καθώς και στο πρόγραμμα Παιδαγωγικής και Διδακτικής Επάρκειας που υλοποιεί το ΚΕΜΕΙΕΔΕ του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Σήμερα είναι Διευθυντης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου

Πρώην προϊστάμενος εκπαιδευτικών θεμάτων Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου

Πρώην διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Άδελε Ρεθύμνου.