Ο Πυρπολητής Κωστής Γιαμπουδάκης

«Θάνατο» κράζουν όλοι αιώνια Κρήτη! κι ο Γαβριήλ στο Γιαμπουδάκη γνέφει κι έπειτα τη ματιά στα ουράνια στρέφει: «Ευχαριστώ, Θεέ Δικαιοκρίτη…» Στα ρείπια που φωτά το πρώτο αστέρι Κρήτη και δόξα δίδουνε το χέρι.
Γιώργης Καλομενόπουλος

Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2016

Μαρτυρία του εκ Πηγής διασωθέντα Ηρακλή Μανελάκη

Γράφει ο Τιμόθεος Βενέρης στο Βιβλίο του «Το Αρκάδι δια των Αιώνων», ……….. Ο Γιαμπουδάκης υπολογίσας τας συνεπείας , τας οποίας θα ... thumbnail 1 summary


Γράφει ο Τιμόθεος Βενέρης στο Βιβλίο του «Το Αρκάδι δια των Αιώνων»,

……….. Ο Γιαμπουδάκης υπολογίσας τας συνεπείας , τας οποίας θα είχε η τυχόν πτώσις του Αρκαδίου επί της τιμής των εν αυτώ ευρισκομένων γυναικών , είχε λάβει την αμετάθετον απόφασιν «να καή μαζί των» και ουχί να παραδοθωσιν αύται εις την ατίμωσιν και τον ονειδισμόν. Την απόφασίν του ταύτην εξεμυστηρεύθη εις τον μετ΄αυτού εν τη Μονή ευρισκόμενον φίλον και συναγωνιστήν εκ Πηγής Ηρακλήν Μανελάκην . Ο τελευταίος ούτος την ημέραν της κυκλώσεως της Μονής υπό των Τούρκων προέτρεψεν τον Γιαμπουδάκην να φύγουν μαζί. Ο Γιαμπουδάκης είπεν εις αυτόν τα ακόλουθα: «Εγώ δεν φεύγω . Λυπούμαι τα γυναικόπαιδα, θα καώ εν ανάγκη μαζί των»

Ότε δε περί την μεσημβρίαν της 9ης Νοεμβρίου η «Κουτσαχείλα Μπουμπάρδα» έβαλε σφοδρώς κατά της Δυτικής Πύλης και ήρχισεν αύτη να καταρρέει ο Γιαμπουδάκης κατήλθεν από τα «Κλάουστρα» φωνάζων γεγωνυία τη φωνή : «Όποιος θέλει την τιμήν και την υπόληψιν του νάρθη να καεί μαζί μου» Τότε ηκολούθησαν τον Γιαμπουδάκην πολλοί, ώστε έγινε συνωστισμός πρό της θύρας της πυριτιδαποθήκης. Ούτω δε δεν κατώρθωσαν να εισέλθουν πάντες εις αυτήν.

Ο Ηρακλής Μανελάκης ήτο παρών εν τη πυριτιδαποθήκη κατά τας υστάτας εκείνας στιγμάς της αγωνίας. Ο Γιαμπουδάκης , ο οποίος είχεν ανοιχτή την θύραν της πυριτιδαποθήκης , επανέλαβε και πάλιν την απόφασίν του και πρόσθεσεν : "Αποφάσισα ναδώσω φωθιά στο μπαρούτι για να μή πέσωμε ζωντανοί στων σκυλιών τα χέρια. Όσοι θέλουν να βγούν όξω , να βγούν για να μην έχω το κρίμα τους" . Ο Μανελάκης είπεν εις τον Γιαμπουδάκη: " Εγώ Κωσταντή , θα βγώ όξω κι αν γλυτώσω εγλύτωσα" Τότε ο Γιαμπουδάκης ησπάσθη τον φίλον του Μανελάκην και τω είπεν επι λέξει: "Αμε στο καλό . Ο Θεός και ο Άγιος Κωνσταντίνος να σε ξεμπερδέσουν. Αν θέλει ο Θεός και ξεμπερδέσης  , να πας να βρης τον αδερφό μου και να του πης στο Θεό και στα χέρια του το παιδί μου" .

Μόλις ο Μανελάκης εξήλθε από την πυριτιδαποθήκην , ο Γιαμπουδάκης επυροβόλησε δια πιστόλας εις την πυρίτιδα. Ητο τόσο πλησίον ο Μανελάκης, ώστε , ως είπε εις τον Κίσσανδρον , "Ολιγο έλειψε να πεταχτώ εις τον αέρα"


Τα ανωτέρω κατά πιστήν αφήγησιν του Ηρακλή Μανελάκη, όστις ηχμαλωτίσθη και επέζησε.

Παρασκευή 28 Οκτωβρίου 2016

Μαρτυρία του διασωθέντα Αρτέμιου Κρασά από τα Ανώγεια Ρεθύμνου

          Ο διασωθείς Αρτέμιος Κρασάς   από τα Ανώγεια Ρεθύμνου  Βενέρης σελ 393 όπου μαζί με τον αδελφό του Γεώργιο επολέμησαν στο Αρ... thumbnail 1 summary
         
Ο διασωθείς Αρτέμιος Κρασάς  από τα Ανώγεια Ρεθύμνου  Βενέρης σελ 393 όπου μαζί με τον αδελφό του Γεώργιο επολέμησαν στο Αρκάδι.

Ο Ηγούμενος της Ι.Μονής Χαλέπας (Μυλοποτάμου)  Τιμόθεος Μιχ  Δακανάλης Διηγήθηκε την παρακάτω Ιστορία στον Τιμόθεο Βενέρη.


«Ο πατήρ μου ήταν πελεκάνος (λιθοξόος). Επήγαινεν εις διάφορα χωριά για να εργασθή. Μια φορά με επήρεν μαζί του στο χωριό Λουτράκι Μαλεβυζίου. Ήμουν τότε 15-16 ετών. Ενώ εκαθήμην υποκάτω εις εν κυπαρίσσι της πλησίον ευρισκομένης Ιεράς Μονής Ιερουσαλήμ, με επλησίασεν εις γέρων   και εκάθησε κοντά μου . Ο γέρων με ηρώτησεν : « Από ποιο χωριό , μωρέ παιδί μου , είσαι» «από τ’   Ανώγεια» του απάντησα. «Και εγώ από εκεί είμαι» και συνεχίζων να μου λέει: «κι΄επιάστηκα αιχμάλωτος στ’  Αρκάδι και εσκοτώθηκεν εκεί  ο αδελφός μου ο Γιώργης κι εγώ ήρθα επαδά κι΄επαντρεύτηκα» Τον ηρώτησα να μου πή για τ΄ Αρκάδι. Ο γέρων μου είπε επί λέξει τα ακόλουθα: «Εγώ μαζί με άλλους επολεμούσαμε από ένα κελλί. Μια κοπανιά ήκουσα ένα να φωνάζη δυνατά απ΄έξω εις την αυλήν του Μοναστηριού: «Όποιος θέλει την τιμή του και την υπόληψί του , νάρθη να καούμε μαζί»  Ύστερα από λίγη ώρα  ήκουσα ένα φοβερό μπουρμπαδίδι, είντα εγένετο έξω , εμείς δεν κατέχαμε. Εμείς μέσα από το κελί δεν  εβλέπαμε πράμα μόνο ακούαμε ένα μεγάλο βοητό»

Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2016

Μαρτυρίες από τον Διασωθέντα Παπαγιάννη Παλιεράκη

Ο Παπα-Γιάννης Παλιεράκης  Από τη Πηγή Ρεθύμνου βρέθηκε στ' Αρκάδι το 1866 και ήταν ανάμεσα στους αιχμαλώτους που φυλακίστηκαν... thumbnail 1 summary


Ο Παπα-Γιάννης Παλιεράκης Από τη Πηγή Ρεθύμνου βρέθηκε στ' Αρκάδι το 1866 και ήταν ανάμεσα στους αιχμαλώτους που φυλακίστηκαν μετά για 10 μήνες .

Στον  Τιμόθεο Βενέρη ( στο βιβλίο του Το Αρκάδι διά των αιώνων,σελίδα 394) αφηγείται: …Μας επήγαν εις την Παναγίαν. Εκεί εις τον πέργιαυλον της εκκλησίας ήσαν μερικοί καλοί Τούρκοι του Ρεθύμνου με σταμιά νερό και με ποτήρια και μας επότιζαν διότι ήμεθα δεμένοι πιστάγκωνα. Έπειτα μας επήγαν στο «Μ α ρ έ τ ι». Μας έβαλαν όλους τσοι άνδρες εις μίαν κάμεραν και όταν εκοιμώντο οι μισοί έστεκαν οι άλλοι, διότι ήτο πολύ μικρή. Εκάμαμε ψείρες που μα την ιερωσύνη μου εθέταμε το τούρκικο μετζήτι επάνω σε μια ψείρα και το κουνούσε.

Υστερότερα έγινε ιερέας.( Ίσως μετά το 1880. αφού η  ημερομηνία γέννησης 7-7-1880 του πρώτου παιδιού του Γεωργίου, Μαρίνος Γαλανάκης) κατά την Πηγιανή ονοματολογία:  Παλιερογιώργη. Αφού διαδέχτηκε τον Παπά Κωνσταντή Χαμαράκη

Γράφει ο Συνταξιούχος δάσκαλος Κώστας Μυγιάκης στην Εφημερίδα “Χανιώτικα νέα” τον Νοέμβριο του 2009
Οι εκ Πηγής αυτόπτες μάρτυρες του ολοκαυτώματος του Αρκαδιού Ηρακλής Μανελάκης και Ιωάννης Παλιεράκης , που βρέθηκαν στο Αρκάδι,  ο καθ' ένας από το σημείο που βρισκόταν είδε τον Γιαμπουδοκωστή να πυροβολεί επάνω στα μπαρουτοβάρελα.
Ο  Ηρακλής το Μανελάκι που στεκόταν στην πόρτα από μέσα, στο εσωτερικό, δηλαδή, της πυριτιδαποθήκης και είδε τον Γιαμπουδοκωστή να πυροβολεί πάνω στα μπαρουτοβάρελα, κι αυτόν (Ηρακλή Μανελάκη) τον πέταξε το ωστικό κύμα πίσω από το ιερό της εκκλησίας με καμένα τα ρούχα του και το δέρμα του.
Κι απέναντι στα κλάουστρα ο Γιάννης Παλιεράκης, μετ' έπειτα Παπά - Γιάννης της Πηγής, παρακολουθεί όλες τις κινήσεις του Γιαμπουδοκωστή ως την τελευταία στιγμή που πυροβολεί κι ακούει την ηφαιστειακή κοσμογονική έκρηξη και βλέπει το Μανελάκι  κατακαμένο και γυμνό λίγα μέτρα μπροστά από τα κλάουστρα. Βγαίνει και παίρνει τον Ηρακλή και τον περιποιείται.

Όμως και άλλα πρόσωπα που ήσαν αυτήκοοι μάρτυρες παρά των ως άνω αυτόπτων προσώπων, μαρτυρούν και επιβεβαιώνουν, ότι σε κατά καιρούς συναντήσεις τους με τους δύο Πηγιανούς αυτόπτες μάρτυρες τους βεβαίωναν με όρκους πως πυρπολητής τ' Αρκαδίου είναι ο εξ Aδελε Ρεθύμνης Κωστής Γιαμπουδάκης.
Και οι τρεις δε αυτήκοοι μάρτυρες που θ' αναφερθούν παρακάτω είναι πρόσωπα υψηλού κύρους και πνευματικής ακτινοβολίας. Και είναι:


Ο Διονύσιος Ψαρουδάκης μετέπειτα ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αρκαδίου επιβεβαιώνει τόσον σε μένα (πράγμα που αναφέρω σε μια ιστορική μονογραφία περί Διονυσίου Ψαρουδάκη το 2000) όσο και σε μία αντιπροσωπεία των πνευματικών ταγών της Πηγής (Γιατρός - Γυμνασιάρχης -Δικηγόρος) και παρουσία του Δασκάλου Σταύρου Βογιατζή που μαγνητοφωνούσε τη συνομιλία, "πως τα' Αρκάδι τ' ανατίναξε ο Κωστής Γιαμπουδάκης" (Φράση δικιά του στη μαγνητοφώνηση) που του το είπε ο Ηρακλής Μανελάκης και ο Γιάννης Παλιεράκης μετέπειτα Παπά - Γιάννης της Πηγής.

Ο Σπύρος Νικ. Μυγιάκης, προεστός της Πηγής που βρέθηκε στ' Αρκάδι σύμφωνα με έρευνες του Ιστορικού Γεωργίου Εκκεκάκη καθηγητού.
Αργότερα 1897 -1899 γίνεται πρόεδρος της τοπικής φρουράς Πηγής και στη συνέχεια γραμματέας των αγωνιστών του Αρκαδίου. Έζησε από κοντά τόσο τον Ηρακλή Μανελάκη όσο και τον Παπά - Γιάννη Παλιεράκη, που ως προεστός συνεργαζόταν σε καθημερινή βάση μ' αυτόν. Και οι δυο του βεβαίωναν πως είδαν τον Γιαμπουδοκωστή να πυροβολεί πάνω στα βαρέλια με την πυρίτιδα. Αυτά τα άκουσα και εγώ μετά, από τον πατέρα μου. Και τέλος τρίτος αυτήκοος μάρτυρας των λεχθέντων του παπά Γιάννη, πως πυρπολητής τ' Αρκαδίου είναι ο Κωστής Γιαμπουδάκης, είναι και

ο Παντελής Πρεβελάκης, που με βάση τις πληροφορίες αυτές περιγράφει "Στο παντέρμη Κρήτη" κείνες τις τραγικές στιγμές και ώρες που αποφασιστικός ο Κωστής Γιαμπουδάκης πυροβολεί πάνω στα μπαρουτοβάρελα και τ' Αρκάδι μετατρέπεται σε ηφαίστειο.
Στον πανηγυρικό δε που εκφώνησε στο Ρέθυμνο στις 7 Νοεμβρίου 1966, στον εορτασμό της 100/ετηρίδος θα πει: "Δυο γενεές μας χωρίζουν από τους ήρωες και μάρτυρες τ' Αρκαδίου. Οι πρεσβύτεροι από μας τους προφτάσαμε στη ζωή και είχαμε το ζηλευτό προνόμιο να τους ακούσουμε να μιλούν για τα πάθη τους. Έναν από τους λόγους τους που τον μάζεψα από τα χείλη του παπά Γιάννη, του Πηγιανού τον κρατάω στην μνήμη μου σαν φυλακτό " όσοι γλιτώσαμε από το καμίνι του Αρκαδίου γενήκαμε παπάδες, γιατί δεν μπορούσαμε ν' απομείνουμε στα κοσμικά".